در پهنای تاریخ ملل بزرگ جهان، همواره نقش مردم یک متغیر اساسی در تحولات عنوان شده چرا که عنصر اراده عمومی در شکل دهی به سامانه سیاسی جوامع همیشه متغیری سرنوشت بوده است.
حافظه تاریخی بشر در شکل دهی به اراده عمومی، متکی به نحوه حضور مردم بوده، به همین جهت در شکل ابتدایی ، مشارکت سیاسی نفس حضور پای صندوق رای بوده که مورد توجه حاکمان و فعالان عرصه سیاست نیز قرار گرفته است اما این مهم در گذر زمان مفاهیم و واژه های دیگری را در خود جای داده است.
همزمان با رشد جوامع از منظر آگاهی و فهم متعالی، موضوع مشارکت از پوسته اولیه خود خارج شده و با عنایت به طرح خواسته ها و دیدگاههای نه چندان متنوع جامعه از زبان گروهها و تشکل ها و در سایه فعالیت برخی فعالان عرصه سیاست که در آن دوره نهادینه نشده بودند، موضوع مشارکت در سایه خواسته های قومی، قبیله ای و حتی بخشی و صنفی مفهوم یافته بود.
همزمان با تحولات جدید عرصه سیاست بویژه پهنه مهم تغییر مفاهیم در روابط حاکمان و مردم و طرح عنوان جدیدی بنام رویکردهای جدید سیاست به نظر می رسد با رشد نهادهای مدنی ، باورهای اجتماعی، بلوغ سیاسی در سایه افزایش ارکان آگاهی بخش و مهمتر از همه ورود تکنولوژی های ارتباطاتی اکنون دیگر مشارکت جلوه قدیمی خود را صرفا پیگیری نمی کند بلکه آرای مردمی پس از به صندوق انداختن رای ، همراه با نامزدهای انتخاباتی تا پایان دوره مسئولیت قرین نمایندگان می باشد.
به بیانی دیگر امروزه مفهوم مشارکت در تعریف جدید خود با مطالبات همیشگی مردمی همراه است چرا که اکنون خواسته ها و تمایلات مدنی و سیاسی و حتی معنوی رای دهندگان صرفا در روز رای گیری خلاصه نمی شود و عنصر پاسخگویی و مطالبه گری متقابل نمایندگان و مردم، مطالبات را تا پایان دوره مسئولیت به درازا کشانیده است.
به همین دلیل برگزیدگان مردم در جوامع امروزی دیگر خود را نباید محصور در صندوق رای و پیروزی پس از آن ببینند بلکه مشارکت سیاسی در قالب نوین خود با اسباب این روزگار یعنی ارتقا دانش عمومی، افزایش دانایی بشری و تنوع وسایل پرسشگری معنا می کند و آن پهنه گسترده مشارکت از زمان حضور در پای صندق تا پایان دوره مسئولیت است!
